Merhaba Arkadaslar,
Günlük hayatimizda, arkadaslar arasinda ve özellikle isyerlerinde emir kipleriyle yapilan cümlelerle cok karsilastigimizdan dolayi böyle bir konuyu acmak istedim.Böylece emir cümlelerini anlamada ve konusmada zorluk cekmeyecegimizi düsünüyorum. Umarim faydali olur. Önce konuyu kisaca özetleyelim:
Der Imperativ(Emir Kipi): Bir istegi, bir cagriyi yada bir emri bir veya birden fazla kisiye yöneltmek amaciyla kullanilir.Emir cümleleri muhatabimiz 3 personel üzerine yapilir.
Bir fiili “emir” yapmak nasil olur ?
Bir filiin Simdiki Zaman cekimindeki “du …” sekli yazilir.Sonra en sondaki “st” fiilden cikartilir.Geri kalan kisim emir fiilidir.Örnek: kommen(gelmek)-du kommst(sen geliyorsun)-
komm(gel). gibi…
Ancak fiil kökü -m ,-n, -t, -d harfleriyle bitiyorsa; kök -e eki alir.Örnek: Atmen(Nefes almak)= Atme!(Nefes al!), Atmet!(Siz nefes alin!), Atmen Sie!(Siz nefes alin!) gibi…
Üc cesit emir kipi vardir.
1.Imperativ Singular(du … /Form): Tek kisi icin yapilan cagridir.(Sen al, ver, gel, git, ac, kapat…gibi)
Gehen: gitmek. Geh ! (Sen git !)
2.Imperativ Plural(Ihr … /Form): Iki yada iki kisiden fazla bir gruba yöneltilen cagrilardir.Fiilin köküne -t eklenerek yapilir.(Siz alin, verin, gelin, gidin, acin, kapatin…gibi)
Gehen: gitmek. Geht ! (Siz gidin !)
3.Imperativ Formell/Höflichkeitsform(Sie … /Form): Tek kisiye yönelik bir cagriyi emir seklinde olmaksizin nazikce,kibar veya resmi bir sekilde -siz- li ifade etmektir.Fiilin köküne -en Sie eklenerek yapilir.(aliniz, veriniz, geliniz, gidiniz, aciniz, kapatiniz…gibi.)
Gehen: gitmek. Gehen Sie ! (Siz gidiniz ! -tek kisiye yapilan nazik,kibar cagri-)
Not:Günlük konusmalarda karsilasabilecegimiz emir cümlelerinde “mal”=”bakalim” anlaminda , “doch”=”sana,sene” anlaminda ve “Bitte”= “Lütfen” ise cümlenin anlamini yumusatmada kullanilir.Örnek : Warte mal ! (Bekle bakalim !) Komm mal hier ! (Gel buraya bakalim !) , Spiel doch mit mir ! (Benimle oynasana !) , Kommen Sie bitte hier! (Lütfen buraya gelirmisiniz !).
*Emir cümlelerinde genele verilen uyari ve olumsuz manada emirlerde ise “Nicht Öffnen!” “Acmayin!”gibi fiilin mastar haliyle cümle kurulur.
**“Sein” ve “Haben” li emir cümlelerinde ise yardimci fiil su sekli alir:
du–> Sei du–> Hab
Ihr–>Seid Ihr–>Habt
Sie–>Seien Sie Sie–>Haben Sie
Arkadaslar sonuc olarak bu konuyu daha iyi anlamak icin cümleler kurarak pratik yapalim.Simdiden hepinize basarilar…Ilk cümleler benden…
Herr Sahin, seien Sie gerecht ! (Bay Sahin adaletli davraniniz !)
Spiel nicht auf der Straße ! (Sen caddede oynama !)
Ayse iß deine Suppe ! (Ayse corbani ic !)
Besucht eure Eltern ! ( Anne-Babanizi ziyaret edin !)
“