İSMİN -İ HALİ (AKKUSATİV)
Almanca'da isimler (biraz ileride vereceğimiz istisna dışında) artikelleri değiştirilmek suretiyle
-i haline getirilirler.Artikeller ise şu şekilde değiştirilirler:
Artikeli “der” olan isimleri -i haline sokmak için, “der” artikelini “den” şeklinde değiştiririz.
Artikeli “das” veya “die” olan isimlerde ve artikellerinde ise hiçbir değişiklik yapılmaz.
Artikel olarak “eine” kelimesi de -i halinde değişmeden aynen kalır.
Artikel olarak “ein” kelimesi ise değişikliğe uğrayarak “einen” şeklini alır.(der için)
Artikel olarak “keine” kelimesi de değişmeden aynen kalır.
Artikel olarak “kein” kelimesi ise değişikliğe uğrayarak “keinen” şeklini alır.
şimdi yukarıda bahsettiğimiz istisnayı inceleyelim;
İsimlerin çoğulunu anlatırken bazı isimlerin sonlarına -n veya -en takıları alarak çoğul olduklarını
belirtmiştik.Bu isimler son harfleri -schaft, -heit, -keit, -in, -lei, -rei, -ung olan isimlerdi.
Bu belirtilen isimlerden artikeli “der” olanlar, ismin -i haline çevrilirken “der” artikeli “den” olur
ve kelime çoğul haliyle kullanılır.Yani çoğulda sonlarına -n veya -en takılarını alan ve artikeli
“der” olan tüm isimler, ismin -i halinde daima çoğul yazılışlarıyla kullanılırlar.Bu istisna sadece
-i haline has bir özellik olmayıp, ismin tüm halleri için geçerlidir.
İsmin -i haliyle ilgili kurallar bu kadardır.Aşağıdaki örnekleri incleyiniz.
YALIN HALİ
-İ HALİ
der Mann (adam)
den Mann (adamı)
der Ball (top)
den Ball (topu)
der Sessel (koltuk)
den Sessel (koltuğu)
Görüldüğü gibi der artikeli den oluyor ve kelimede bir değişiklik yok.
der Student (öğrenci)
den Studenten (öğrenciyi)
der Mensch (insan)
den Menschen (insanı)
Yukarıdaki iki örnekte az önce belirtilen istisnai durum olduğu için kelimeler
-i halinde çoğul yazılışlarıyla kullanıldı.
das Auge (göz)
das Auge (gözü)
das Haus (ev)
das Haus (evi)
die Frau (kadın)
die Frau (kadını)
die Wand (duvar)
die Wand (duvarı)
Yukarıda da görüldüğü gibi das ve die artikellerinde ve kelimelerde hiçbir değişiklik yok.
ein Mann (bir adam)
einen Mann (bir adamı)
ein Fisch (bir balık)
einen Fisch (bir balığı)
kein Mann (bir adam değil)
keinen Mann (bir adamı değil)
kein Fisch (bir balık değil)
keinen Fisch (bir balığı değil)
Görüldüğü gibi ein-einen ve kein-keinen değişmesi mevcut.
keine Frau (bir kadın değil)
keine Frau (bir kadını değil)
keine Woche (bir hafta değil)
keine Woche (bir haftayı değil)
Yukarıda da görüldüğü gibi eine ve keine artikellerinde ve kelimede bir değişiklik yok
Helâl dairesi geniştir, keyfe kâfi gelir. Harama girmeye hiç lüzum yoktur. (Sözler)
