Almanca Perfekt, Das Perfekt – Almanca’da Di’li Geçmiş Zaman

Almanca Perfekt konu anlatımı başlıklı bu dersimizde Almanca’da Das Perfekt konusunu inceleyeceğiz.
Perfekt de Präteritum gibi -di’li geçmiş zaman demektir. Bildiğiniz gibi geçmiş zaman cümleler geçmişte yapılıp bitmiş olan eylemleri anlatır.
Almanca’da Perfekt ile Präteritum arasında belirli farklar vardır; Präteritum genellikle yazı dilinde kullanılır, deyimlerde kullanılır, masallarda, roman veya hikayelerde çok kullanılır, Perfekt ise konuşma dilinde kulanılır, roman, hikaye gibi eserlerde kullanılmaz.
Bu iki zaman da -miş’li geçmiş zaman hariç olmak üzere yerine göre tüm geçmiş zamanları ifade edebilir.
Mesela “çalıştım” , “çalışırdım” , “çalışıyordum” gibi zamanları karşılayabilirler, fakat “çalışmış” , “çalışmışım” gibi -miş’li zamanlar için kullanılmazlar.
Almanca Perfekt
İçindekiler
Bugüne kadar Almanca’da şimdiki zaman (Präsens) ve -di’li geçmiş zaman (Präteritum veya Imperfekt de denir) konularını incelemiştik.
Daha önceki derslerimizde gördüğümüz gibi, Präteritum ve Präsens zamanlarında cümleler aşağıdaki gibi kuruluyordu:
Präteritum ve Präsens Cümle Kalıbı : ÖZNE FİİL DİĞER ÖĞELER
Fakat Perfekt (-di’li geçmiş zaman) için bu sıralama değişmektedir. Almanca Perfekt’te kulanılan kalıp aşağıdaki gibidir:
Perfekt Cümle Kalıbı : ÖZNE YARDIMCI FİİL DİĞER ÖĞELER ESAS FİİL
Görüldüğü gibi burada daha önceki derslerimizde görmediğimiz yardımcı fiil kavramı ortaya çıkmaktadır. O halde şimdi Almanca’da yardımcı fiiller hakkında bilgiler verelim.
Almanca’da Yardımcı Fiiller
Almanca Perfekt cümle kurulumunda iki yardımcı fiil kullanılır, bunlar; HABEN ve SEIN yardımcı filleridir.
Bu filler yardımcı fiil olarak kullanıldıklarında bir anlam ifade etmezler, dolayısıyla Türkçe’ye çevrilemezler.Ancak asıl fiil olarak da bu kelimelerin kendilerine has anlamları vardır.
Almanca’da Perfekt yapılırken bu fiillerin şimdiki zamana göre (Präsens) çekimleri kullanılır.(Bu kural kafanızı karıştırmasın, ek bilgi mahiyetinde verdik, bilmeniz yeterli)
Şimdi bu fiillerin şimdiki zamana göre çekimlerini verelim.
Almancada Haben ve Sein Çekimleri
ALMANCA HABEN VE SEIN FİİL ÇEKİMİ | ||
ŞAHISLAR | HABEN | SEIN |
ben / ich | habe | bin |
sen / du | hast | bist |
o / er/sie/es | hat | ist |
biz / wir | haben | sind |
siz / ihr | habt | seid |
onlar / sie | haben | sind |
siz / Sie | haben | sind |
Yukarıdaki tabloda Almanca Perfekt‘te kullanılan haben ve sein yardımcı fiilerinin şahıslara göre çekimleri verilmiştir.
- Yardımcı fiil cümlenin öznesine göre belirlenecektir, örneğin öznesi birinci tekil şahıs yani “ich” olan bir cümlede yardımcı fiil olarak ya “bin” ya da “habe” kullanılacaktır.
- Öznesi ikinci çoğul şahıs yani “ihr” olan bir cümlede ya “habt” ya da “seid” kullanılacaktır.
Almanca’da Perfekt ile kurulmuş bir cümlede bu yardımcı fiillerin özneye göre çekimlenmesi zorunludur, yukarıdaki tablo ezberlenmelidir, çünkü perfekt ile yapılan cümlelerde özne-yardımcı fiil uyumluluğu söz konusudur.
Esas fiil ise (partizip perfekt) şahıslara göre değişmez, tüm şahıslar için aynıdır (aşağıda göreceğiz).Dolayısıyla Perfekt zamanda kurulan cümlelerde özne-yardımcı fiil uyumluluğu vardır.
Madem ki Perfekt’te özneden sonra yardımcı fiil kullanacağız ve karşımızda “haben” ve “sein” olmak üzere iki tane yardımcı fiil var, bu durumda “haben” mi kullanacağız yoksa “sein” mi?
Haben veya sein yardımcı fiilerinden hangisini seçeceğiz? Neye göre seçeceğiz?
Bu sorulara cevabımız şudur: Perfekt’te hangi yardımcı fiili kullanılacağımızı esas fiile bakarak belirleriz.
Bazı fiillerle haben kullanılır, bazılarıyla sein kullanılır. Hangi yardımcı fiili kullanacağımıza, kuracağımız cümlenin esas fiiline bakarak karar veririz.
Genel olarak Perfekt’te en çok kullanılan yardımcı fiil “haben” dir. Özellikle düzensiz olan bazı fiillerle ise “sein” kullanılır.
Hangi fiillerle sein, hangi fiillerle haben kullanacağımızı aşağıda yer alan fiil listesinde görebilirsiniz.
Daha önce de söylediğimiz gibi, Almanca grameri yoğun ezber gerektiren bir yapıya sahiptir, dolayısıyla hangi fiillerle haben, hangi fiillerle sein kullanıldığını da ezberlemeniz gerekmekte.
Burada küçük bir gruplama yapmak gerekirse; hal veya hareket değişimi (örneğin yukarıdan aşağı inmek, çıkmak, sağdan sola gitmek, ya da düz zeminde herhangi bir yöne ilerlemek gibi) anlam veren fiillerle “sein” kulanılır.
En çok kullanılan düzensiz fiilleri anlamlarıyla beraber görmek, hangi fiilerle haben, hangi fiilerle sein kullanılacağını öğrenmek için aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Aşağıdaki resimlerde Almanca fiillerin halleri verilmiştir.



Perfekt’te çoğunlukla “haben” yardımcı fiili kullanılır, biz “sein” ile kullanılan düzensiz fiillerin tamamına yakınına yukarıda yer vermeye çalıştık.Dolayısıyla yukarıdaki tabloda yer almayan bir fiille haben kullanmak çok büyük bir ihtimalle doğru olacaktır.
Almancada Esas Fiil Partizip Perfekt
Partizip Perfekt, Perfekt zamanda cümle kurarken kullanılan fiilin özel bir halidir.
Aynı zamanda ileride göreceğimiz Plusquamperfekt zamanını oluştururken de fiillerin Partizp Perfekt halini kullanacağız.
Partizip Perfekt, bir fiilin şahısa göre çekimlenmiş hali değildir, fiile bazı ekler getirilerek elde edilen bir halidir ve Perfekt (-di’li geçmiş zaman)’ da cümle kurabilmek için fiillerin Partizip Perfekt hallerini ezberlemek lazımdır.
Daha önceki derslerimizde gördüğümüz gibi Präsens yani şimdiki zamanda veya Präteritum’da bir cümle kurmak için fiilin köküne şahıslara göre değişen bazı ekler getiriyorduk, fakat Perfekt zamanda bu böyle değildir, Perfekt zamanda kurulan cümlelerde fiilin Partizip Perfekt hali kullanılır, mastar hali kullanılmaz ya da fiilin köküne şahıslara göre değişen ekler getirilmez.
Partizip Perfekt, cümlede en sonda bulunur ve şahıslara göre değişmez.Perfekt zamanda cümle kurarken şahıslara göre değişen şey yardımcı fiildir, esas fiil (buradaki adıyla Partizip Perfekt) şahıslara göre değişmez, tüm şahıslar için tek hali vardır.Yani cümlenin öznesi esas fiili etkilememektedir.
Gerçekte Partizip Perfekt fiile bazı ekler eklenerek meydana getirilir, fakat özellikle düzensiz fiillerde bu eklerin neye göre ekleneceği belli olmadığından dolayı, yani belirli bir kuralın olmamasından dolayı fiillerin Partizip Perfekt hallerini tek tek bilmek gerekir.
Fakat düzenli fiiller için basit bir kural verilebilir, bu kuralı uygulayarak düzenli fiillerin Partizip Perfekt hallerini oluşturmak mümkündür.
Düzenli fiillerin Partizip Perfekt’i şu kurala dayanılarak elde edilir:
Almanca Partizip Perfekt : ge takısı + Fiilin Kökü + t takısı
Örnekler:
“lieben” fiilinin kökü “lieb” dir.Bu fiilin Partizip Perfekt halini elde etmek için, kökün önüne ge ekleriz, kökün sonuna t ekleriz.
Yani : ge lieb t ——> geliebt (Not: bir fiilin kökünü bulmak için o fiilin mastar eki kaldırılır, burada mastar eki -en dir, dolayısıyla geriye lieb kelimesi kalmıştır.)
hören fiilinin kökü hör dür. Bu fiilin Partizip Perfekt halini elde etmek için fiil kökünün önüne ge ekleriz, kökün sonuna ise t ekleriz.
Yani : ge hör t ——-> gehört
Dolayısıyla, lieben fiilinin Partizip Perfekt’i geliebt dir. hören fiilinin Partizip perfekt’i gehört dür.
Bu şekilde sizler de düzenli fiillerin Partizip Perfekt hallerini oluşturabilirsiniz.
Daha önce de dediğimiz gibi, Almanca gramerinde bolca istisnalara rastlayabilirsiniz. Burada da geçerli olan birkaç istisna var.
1. Bazı düzenli fiiller önlerine ge takısı almazlar.
2. Kökleri d, t, m, n harfleriyle biten fiillere t takısı eklerken, t takısıyla fiil kökü arasına bir e harfi girer.
Dolayısıyla bu gruba giren fiillerin de ezberlenmesi gerekir.
Düzensiz fiillere gelince; düzensiz fiiller için maalesef böyle bir kural verilemez. Dolayısıyla her düzensiz fiilin, en azından en çok kullanılanların Partizip Perfekt’inin ne olduğu tek tek ezberlenmelidir.
Düzensiz fiilerin Partizip Perfekt’leri hakkında bilgi aşağıda verilecektir.
Konuyu toparlamak adına birkaç küçük örnekle devam edelim ve Perfekt zamanda kurulmuş cümleler yazalım.
Perfekt yani di’li geçmiş zamanda kurulmuş basit cümleler:
ich habe gehört : Duydum
ich : Özne (1. tekil şahıs)
habe : Yardımcı fiil (haben fiilinin 1. tekil şahsa göre çekimi)
gehört : Esas fiil (hören fiilinin Partizip Perfekt hali)
Burada “haben” yardımcı fiilini kullandık, çünkü “hören” fiiliyle “haben” kullanılır.(Ezber)
sie haben gehört : Duydular
sie : Özne (3. çoğul şahıs)
haben : Yardımcı fiil (haben fiilinin 3. çoğul şahısa göre çekimi)
gehört : Esas fiil (hören fiilinin Partizip Perfekti)
er hat gehört : Duydu
er : Özne (3. tekil şahıs)
hat : Yardımcı fiil (haben fiilinin 3. tekil şahısa göre çekimi)
gehört : Esas fiil (hören fiilinin Partizip Perfekti)
ich bin erkrankt : Hasta oldum (hastalandım)
ich : Özne (1. tekil şahıs)
bin : Yardımcı fiil (sein fiilinin 1. tekil şahısa göre çekimi)
erkrankt : Esas fiil (erkranken fiilinin Partizip Perfekti)
Burada “sein” yardımcı fiilini kullandık, çünkü “erkranken” fiiliyle “sein” kullanılır.(Ezber)
sie ist erkrankt : Hasta oldu (hastalandı)
sie : Özne (3. tekil şahıs)
ist : Yardımcı fiil (sein fiilinin 3. tekil şahısa göre çekimi)
erkrankt : Esas fiil (erkranken fiilinin Partizip Perfekti)
Yukarıdaki basit örneklerde de görüldüğü gibi, Partizip Perfekt (esas fiil) şahısa göre değişmemekte, tüm şahıslar için aynı kalmaktadır. Şahsa göre değişen şey yardımcı fiildir. Partizip Perfekt (esas fiil) cümlenin sonunda bulunur.
Yardımcı fiil ise özneden sonra gelir, örneğin soru cümlesi yapmak için yardımcı fiille öznenin yerini değişmek yeterlidir.
er hat gehört : Duydu.
hat er gehört? : Duydu mu?
du hast gehört : Duydun.
hast du gehört? : Duydun mu?
şeklinde örnekler verilebilir.
Şimdi Perfekt konusunun ana unsurlarını öğrenmiş bulunuyoruz, bunlar; cümle sıralaması, yardımcı fiil ve partizip perfekt.şimdi birkaç örnek cümle yazalım. Düzenli fiilerle düzensiz fiiller arasında cümlenin kurgusu bakımından fark yoktur, tek fark Partizip Perfektlerinin oluşturulmasındadır. Yukarıda düzenli fiiller için kural vermiştik, bu kural düzensiz fiiller için geçerli değildir.
O halde şimdi tekrar yukarıda verdiğimiz görselleri verelim ve en çok kullanılan düzensiz fiillerin anlamlarını, Partizip Perfektlerini ve bunlarla kullanılacak olan yardımcı fiili (sein / haben) tek tek tekrar inceleyelim:



Değerli ziyaretçilerimiz, quiz uygulamamız Android mağazasında yayınlandı. Telefonunuza yükleyerek Almanca testler çözebilirsiniz. Ayrıca arkadaşlarınızla aynı anda yarışabilirsiniz. Ödüllü bilgi yarışmasına uygulamamız üzerinden katılabilirsiniz. Yukarıdaki linke tıklayarak Android uygulama mağazasında uygulamamızı inceleyebilir ve yükleyebilirsiniz. Zaman zaman düzenlenecek olan para ödüllü bilgi yarışmamıza katılmayı unutmayın.
BU SOHBETİ SAKIN İZLEME, DELİ OLURSUN
en son orneklerde soru cumlesi seid ihr olmasi gerek.
oğlum almanca okulunda okuyor.ben sizden öğrenip ona anlatıyorum.tıpkı hoca tutmuş gibi.çok teşekkürler
bence tam açıklayıcı olmamış 2 filli olunca napıcaz
bence de çok güzel.Almanca yazılıma çalışırken çok yardımcı oldu. Teşekkürler 🙂
aynı fikirde degilim
Allah razı olsun
almanca konu anlatımı için teşk
abi Allah sizden razı olsun Allah ne muradınız varsa versin abi sayenizde bu sınav 45 i geçicem abi
Elinize sağlık 😀
kamyon şoförü gibi bir almanca hocam var (ciddiyim, kel pala bıyıklı), GAL de okuyorum. bir şey anlatmadan sınav yapıyor. çok saolun şu son 1 saat te onun 1 dönemlik dersinden çok şey
öğrendim 🙂
bizim okuldaki öğrtmende anlatamıyor ümit hoca çok iyidi
Çok teşekkür ederim baya güzel hazırlanmış hocamdan hiçbir şey anlamazken buradan hepsini anladım :))))))
ben beğendim
Elinize sağlık. Çok güzel anlatmışsınız. Çok teşekkürler
Benim öğretmenim de iyi anlatıyor, çok yardımcı oldu teşekkürler
herkesin almanca hocası çok mu kötü
rica etsem biriniz bana yazacağım cümleyi perfekt yaparmı acill lütfen …. cümle şu :ıch besuche meine tanta
kanka bilsek bakmazdık
ıch habe meıne tante besucht
offf anlamıyom yaaaaaaaa temelden eksik bi halt anlamadım türkçeyi bilmiyom daha 🙁
offf iyi aslında site azda olsa anladım
tsk konuları cok guzel anlatıyorsunuz Avusturya da okuyorum sıtenızı takıp edıyorum
üff
bilgilendirirseniz sevinirim
belli bir ouani varmi yada baaj puani ne kadar
İNGİLİZCE ÖĞRENDİK ALMANCA KALDI SANKİ
Bizim bi hoca var eskiden almanyada inşaat yapıyormuş adam şimdi bize ders anlatiyor
Harika bir site zaten Alman okulunda okuyorum 😀
süperrrrr
harbiden çok güzel anlatmışsınız. teşekkürler
çok iyi
Gerçekten çok iyi hazırlamışsınız ellerinize sağlık
cok iyi,cok beyendim.cok mukkemel izah etdiniz tsk sayenizde kecmis zamani oyrendim )))))
cok iyi olmus feyyy
Çok teşekkürler çok iyi olmuş emeğinize sağlık
gerizekalıya anlatır gibi anlatmanıza gerek yoktu sırf uzun olsun diye aynı şeylerı değiştirip değiştirip yazmışsınız kısa anlatın öz anlatın kafayı yedim lan okurken gözlerim kanadı bi kerede anlayabiliyoruz!
haklısın ama acıklayıcı olması daha akılda kalıcı bi etki bırakıyo
Sadece kendinizi düşünmeyiniz. Hiç bilmeyen kişilerde baz alınıyor. Emeğe saygı!!
almanca perfekt konu anlatımı harika
hocam allah razi olsun emegi gecen herkezden
ben almanya yeni geldim aile birlesimi icin
ve suan almanca kursuna basladim ‘
fakat ögretmenimiz almanca anlattgi icin fazla kafma girmiyordu
ama sizin sitenizi dun gordugumden beri cok mutlu oldum suan bu konuri isliyoruz
ve daha iyi anliyorum
emegi gecen herkeze cok tesekkur ederim allah razi olsun ..
Ich habe viele tiere cumlesini nasil perfekt yapabilirim?
Ich hatte viele tiere
Ich habe viele Tiere gehabt.
Bencede harika almanca sitesi burası
Tek kelimeyle muhteşem.Mükemmel bir bilgi aktarımı var süper.Yapanın ellerine sağlık.On numara
Almanca Perfekt konu anlatımı aynı zamanda Das Perfekt denir ki bunun da anlamı Almanca’da Di’li Geçmiş Zaman demektir.
Uzbekistan